Firma Adams in Thorn ‘redt’ muzikanten

Het zijn gigantische dozen van anderhalve bij anderhalve meter. ‘Bass Drums’ staat er met grote letters op geschreven; ze gaan naar adressen in Amsterdam, maar ook naar New York en Hong Kong. Wereldwijd wordt er op gespeeld, op de slagwerkinstrumenten van de firma Adams in Thorn. De paukenisten van het New York Symphonic Orchestra werken ermee. Alle Nederlandse orkesten op één na spelen op Adams instrumenten, ook de slagwerkers van het Brabants Orkest hebben inmiddels menig roffeltje op een Adams pauk gegeven.

Adams in het Limburgse Thorn - het dorp van de harmonieorkesten, de kerkelijke Geiten en de koninklijke bokken - is een bedrijf om rekening mee te houden. Vierduizend pauken verlaten per jaar de fabriek. Met alle andere slag- en blaasinstrumenten samen is Adams goed voor een omzet van tienduizend muziekinstrumenten per jaar, waarvan 98% voor de export.

Oprichter Dré Adams repareerde ruim 30 jaar geleden zijn eerste blaasinstrumenten in de schuur achter het ouderlijk huis. Leergierig als hij is, stak hij zijn licht op Belgische en Duitse instrumentenbouwers. Zijn handigheid - hij deed werktuigbouw op de ambacht school - deed de rest. Het bouwen van pauken begon als hobby.

Naam maakte hij met de inklapbare pauk, een type dat onder de naam Universal nog steeds deel uitmaakt van de collectie. In 1987 breidde hij zijn bedrijf uit met een volledige collectie zelf ontwikkeld en gebouwd melodisch slagwerk als xylofoons, marimba’s, vibrafoons en klokkenspel. Ook de reparatie en later de verkoop van blaasinstrumenten ontwikkelde zicht; alle denkbare blaasinstrumenten plus alle daarbij behorende onderdelen en accessoires zijn in Thorn te koop. De laatste jaren legt Adams zich in toenemende mate toe op het verbeteren en aanpassen van instrumenten.

Handicap

“Er komen hier musici die een handicap hebben, een ongeluk hebben gehad of een blessure hebben opgelopen”, legt Miel Adams, neef van de oprichter Dré Adams uit. “Wij kijken samen met zo iemand wat we kunnen doen om hem of haar weer volwaardig te laten spelen.” Iemand die zijn voordeel doet met de vindingrijkheid van Adams is Henri Aarts, solotrombonist van het Brabants Orkest. Tijdens het allereerste concert van het vorige seizoen kon Aarts (51) van het ene op het andere moment niet meer spelen van de pijn in zijn linkerarm. Hij had een acute spierontsteking in schouder en bovenarm. Nou ja, acuut, hij had altijd wel een beetje pijn maar dat ging na wat rust wel weer over.

Henri Aarts: “Het probleem bij de trombone is het gewicht - mijn instrument weegt zo’n 6 kilo - en de balans; een trombone heeft de neiging om naar voren te vallen en naar links te trekken. Dat betekent dat je met je linkerhand en je linkerarm altijd tegendruk moet geven en dat brak me na jaren op. Miel Adams en ik hebben drie volle dagen aan het instrument zitten sleutelen en het resultaat is een ingenieus uitgedachte handsteun, een schoudersteun en een contragewicht van ongeveer een kilo. In het begin voelde de hulpstukken onwennig en dacht ik “dat leer ik nooit”. Nu weet ik niet meer beter en speel ik probleemloos en pijnloos.” De handsteun behoort inmiddels tot de standaarduitrusting van veel trombonisten.: hij helpt problemen als die van Henri Aarts te voorkomen. Tim Krijn (19) uit Maasbracht speelt in fanfare Eensgezindheid te Maasbrachter Beek dat twee keer een eerste prijs in de hoogste categorie van het Wereld Muziek Concours wegsleepte. Tim mist vanaf zijn geboorte twee vingers van zijn rechterhand. Op z’n negende kreeg hij zijn eerste bugelles en waar andere bugelspelers met hun rechterhand de toetsen bedienen, leerde Tim dat links te doen. “Ideaal was het niet”, zegt hij. “Er is op een rechtshandige bugel geen houvast voor de linkerhand, die hing er dus maar een beetje boven. Twee jaar geleden werd het wel duidelijk dat ik niet verder zou komen met de manier waarop ik speelde. Adams heeft mijn probleem opgelost door mijn instrument als het ware in het spiegelbeeld te bouwen. Het ventielhuis, de twee pompen en de trechter zijn omgezet, zodat ik nu alles op een normale manier met mijn linker hand kan doen.” Dat betekent dat ik het instrument beter kan vasthouden, dat ik sneller kan spelen en dat ik mijn embouchure beter kan regelen.

Modificeren

Een vrij nieuwe ontwikkelijk in de bedrijfsvoering van Adams is het modificeren van instrumenten. “Modificeren betekent dat we de spanning uit een instrument halen.” legt Miel Adams uit. “Elk uit messing vervaardigd instrument of onderdeel daarvan geeft als gevolg van het verwerken van het materiaal weerstand bij het spelen. Het messing moet in een bepaalde, onnatuurlijke vorm worden getrokken en dat brengt spanning in het materiaal. Wij hebben een procédé ontwikkeld waarbij we die weerstand kunnen opheffen, met als resultaat dat het instrument gemakkelijker speelt, de toon beter aanspreekt en het over de hele linie voller klinkt. Leg zes horens naast elkaar met één gemodificeerde ertussen en iedereen, amateur of professional, pikt het gemodificeerde instrument eruit.” Het procédé van het modificeren is geheim en dat blijft zo, als het aan Miel Adams ligt.

Bron: Brabants Dagblad/Limburgs Dagblad januari 2003