Trombone-ventielen en soorten wraps
Een trombone lijkt op het oog een simpel instrument. Een lange metalen buis waar je in blaast en die je via een schuif langer of korter maakt om van toon te veranderen. Maar waarom hebben trombones dan af en toe één of twee ventielen. Waarom zien die ventielen er niet allemaal hetzelfde uit? Hieronder beschrijven we de verschillende ventielsoorten en geven we meer uitleg over gesloten en open wrap-systemen.
Ventielen op trombones
Op sommige schuiftrombones zie je vaker één ventiel zitten samen met een extra stuk buis. Deze cilinders oftewel kwartventielen kun je gebruiken om de toonhoogte lager te maken. Zo breid je het bereik van de trombone uit, en maak je andere speelposities mogelijk om sneller te kunnen wisselen van toon. Voor een kwartventiel worden cilinders gebruikt. Bastrombones hebben vaker twee cilinders om het instrument nog lager te laten klinken. Die tweede cilinder heet een kwintventiel.
Er zijn een aantal verschillende soorten kwartventielen te krijgen op een trombone. Dit om ervoor te zorgen dat de lucht met zo weinig mogelijk scherpe bochten door kan lopen.
Een scherpe bocht zorgt voor extra weerstand zodat dat de klank verandert en meer ‘gesloten’ gaat klinken. Dit verschil is het beste te horen in de trombone omdat dit instrument maar twee bochten heeft. Hieronder staan verschillende cilinders afgebeeld en beschreven. De cilinders met een flauwe bocht hebben vaak meer zorg en onderhoud nodig. Maar ze hebben een groot positief effect op de klank.
We hebben de verschillende cilinders in een aantal groepen onderverdeeld. Per groep is het basisprincipe hetzelfde alleen gebruiken verschillende merken een andere manier om dit te bewerkstelligen.
Standaard, Rotax of Rotor
De standaard cilinder die je ook terugziet in hoorns en flugelhorns, wordt ook voor de trombone gebruikt. Dit is het meest gebruikte ventiel voor starter-trombones, omdat het relatief makkelijk en goedkoop is in onderhoud. Het nadeel van de rotorcilinder is dat het geluid gesloten kan klinken omdat de lucht een scherpe draai moet maken in de cilinder.
Thayer of Axial-flow
De Thayer of axial flow cilinders buigen de lucht het minste en hebben de meest open klank. Sommige trombonisten, vooral bastrombonisten, geven aan dat meer weerstand de respons van lage tonen verbetert en geven dus de voorkeur aan een ander soort cilinder.
Hagmann, Tru-bore of X-ventiel
Het Hagmann-ventiel is een cilinder voor de trombone dat door René Hagmann is ontwikkeld. Hij wilde met zijn ontwerp problemen van het populaire Thayer-ventiel aanpakken.
Bij een standaard roterende klep draait de luchtstroom maar liefst 180 graden. De hoeken op een Hagmann-klep zijn aanzienlijk kleiner, ongeveer 120 graden. Dit maakt het voor de speler veel makkelijker om de klank te behouden met de cilinder ingeschakeld. Veel toonaangevende trombonefabrikanten bieden nu Hagmann-ventielen als optie aan, vooral op hun professionele instrumenten.
CL2000
De CL2000-cilinder is ontworpen door trombone solist Christian Lindberg in samenwerking met Conn. Het ontwerp is erg efficiënt, soepel en snel. Het verwijdert alle weerstand die normaal gesproken wordt aangetroffen in een traditionele cilinder. Het heeft ook de kortste "worp" van elke trombone die momenteel op de markt is. CL (Christian Lindberg) cilinders zijn groot en zwaar.
Meinlschmidt of Icon
De Meinlschmidt-ventielen lijken veel op standaard rotor- of rotax-cilinders. Het verschil ligt dan ook aan de binnenkant. In plaats van een buis binnenin heeft de rotor twee uitgesneden maantjes. Dit geeft de lucht net iets meer ruimte om te stromen zodat de klank iets meer open is dan bij een standaard rotor-cilinder.
Bastrombone cilinders
Bastrombones hebben meestal 2 cilinders, een voor het F-gedeelte en een voor het D-gedeelte. Het ventielblok van bastrombones wordt op 2 manieren gemaakt: onafhankelijk of geschakeld.
- Onafhankelijk: kwart- en kwint-ventielen zijn parallel geschakeld – elke cilinder kan onafhankelijk gebruikt worden. Dit is verreweg de meest populaire configuratie.
- Geschakeld: kwart- en kwintventielen zijn in serie aangesloten. Het kwintventiel is alleen toegankelijk als het kwartventiel ook is ingeschakeld. Sommige spelers geven de voorkeur aan het geluid en de stabiliteit van dit systeem.
Gesloten of open wrap
De term wrap verwijst naar de configuratie van extra buizen van het kwartsventiel van de trombone. In een open wrap hoeft de lucht minder bochten door wat de weerstand van de lucht verminderd en een klein verschil in de resonantie en helderheid van het instrument verzorgt.
Gesloten Wrap
Bij traditionele of gesloten wrap-trombones valt het extra stuk buis van het kwartventiel binnen de stembuis van het instrument. Een traditionele wrap zorgt voor een hogere weerstand en is iets minder helder. Het neemt ook minder ruimte in beslag.
Open wrap
De open wrap heeft minder bochten dan de closed wrap en steekt uit tot voorbij de stembuis van de trombone. Een open wrap verlaagt de weerstand en verhoogt de helderheid.
Meer weten over de verschillende soorten trombones?
Neem dan een kijkje op deze pagina: