Sprache:
Adams Musical Instruments - Together in Music

Wat is een riet?

Een riet oftewel rietje wordt gebruikt om een geluidstrilling te starten in een houtblaasinstrument. Zoals een saxofoon, klarinet, hobo of fagot. Dit gebeurt tussen het mondstuk en het riet bij enkelrietinstrumenten. Óf tussen twee rieten in het geval van dubbelrietinstrumenten. Dit maakt de vorm van het rietje belangrijk in het vormen van het geluid en in de klankkleur.

Bekijk ons ruime assortiment rietjes

Enkelrieten

Hoe is een riet opgebouwd?

Het functionele gedeelte van een riet wordt de vamp genoemd. De vamp is het stuk zonder schors, het begint bij de schouder vanaf het midden van het riet en wordt smaller richting de tip. De lengte van de vamp heeft een sterke impact op het karakter van het riet, waarin langere vamps flexibeler zijn en beter reageren. Deze krijgen de voorkeur van Jazz muzikanten. Voor concertwerken, hebben rieten met een kortere vamp het voordeel, omdat deze een betere focus hebben; wat helpt bij complexe passages en precies spelen.

De vamp van een riet kan worden opgedeeld in verschillende delen:

  • Het hart
  • De tip
  • De rail
  • De schouder

De belangrijkste eigenschap van de tip en het hart is de dichtheid. Een flexibeler hart reageert beter, een dichter hart klinkt voller. De tip dichtheid is een kwestie van een goede balans vinden. Een tip met een hogere dichtheid kan een hogere luchtstroom aan, en dus meer kracht. Een flexibelere tip reageert beter dan een dikkere tip.

Verder zijn er gevijlde (filed) en niet gevijlde (unfiled) rieten. Een filed riet heeft een rechte vijllijn over de vamp van het riet, een unfiled riet heeft dit niet. Er zit een klein verschil tussen filed en unfiled rieten qua klank. De algemene regel over filed tegenover unfiled is dat een filed riet meestal wordt gebruikt op donker klinkende mondstukken om het geluid helderder te maken, en de articulatie makkelijker te maken.

Materialen van rieten

Rieten worden gemaakt van riet (de plant), composiet met bamboe, óf kunststof. De meeste muzikanten gebruiken rieten gemaakt van riet. Dit omdat ze van mening zijn dat kunststof rieten een minder mooie klank hebben. Kunststof rieten hebben een langere levensduur dan natuurlijke rieten en eisen minder onderhoud.

Wat is rietsterkte?

Rieten zijn er in verschillende sterkten. Deze sterkte is een indicatie van de stijfheid van een riet. Een stijver riet heeft een diepere rijkere klank maar is moeilijker te bespelen. Een flexibeler riet is makkelijker te bespelen maar geeft een schellere plattere klank. De meeste fabrikanten plaatsen de rietsterkte op een schaal van 1 tot 5 waarbij 1 het flexibelste riet is en 5 het stijfste. Deze schalen zijn tussen merken en zelfs tussen types niet met elkaar te vergelijken. Adams heeft hiervoor een tabel voor u geplaatst waarop u kunt kijken welke rieten vergelijkbare sterktes hebben.

Tips bij een eerste aankoop

Beginnende spelers wordt aangeraden om op Vandoren Traditional 2 of 2,5 te starten. Dit riet biedt veel klank, veel vrijheid tussen muziekstijlen en is gemakkelijk om op te blazen. Het verschil tussen verschillende merken rieten is niet heel erg groot. Maar als iets gevorderde speler is het belangrijk dat je het riet vindt wat het beste bij jou past.

Dubbelrieten

Veel professionele spelers maken hun eigen rieten. Er zijn ook kant-en-klare rieten verkrijgbaar maar deze zijn niet altijd naar wens van de speler. De vorm en dikte wijkt vaak af van wat een speler wilt. Ook sommige amateurs maken hun eigen dubbelrieten.

 

Zo wordt een dubbelriet gemaakt.

Hobo- of fagotrieten worden voor het grootste gedeelte van riet gemaakt. Er bestaan ook kunststof dubbelrieten van Légère. Natuurlijke rieten worden volgens onderstaand proces gemaakt.

  1. Een stuk riet met een bepaalde diameter, voor hobo’s is dit 10mm, wordt verticaal in derden gedeeld. Elk van deze gedeeltes wordt een riet.
  2. Elk derde wordt aan de binnenkant opgeschuurd zodat het riet overal ongeveer 0.6mm dik is.
  3. Dit stuk wordt dubbelgevouwen en wordt op deze manier 1 riet
  4. Een speciaal mes wordt gebruikt om dit riet een bootvorm te geven.
  5. Het riet wordt met een touwtje aan de buis vastgebonden. Het uiteinde van het riet wordt afgeknipt. Dit wordt nu pas gedaan om de tip van het riet te beschermen. Dit raak je hierna ook niet meer met de handen aan.
  6. Het oppervlak wordt geschuurd om een zachte convexe vorm te creëren.

Hoe lang moet ik de rietjes in het water laten weken?

Hobo- en fagotrieten worden in water geweekt voordat ze bespeeld worden. We raden aan om de rieten 2-3 minuten te laten weken in lauwwarm water. Langer laten weken heeft weinig extra effect en kan zelfs het riet beschadigen door het te verzwakken. Zo gaat het riet veel minder lang mee.

Wat te doen als het rietje openstaat?

Soms staan dubbelrieten te ver uit elkaar. Dit gebeurt vaker wanneer de rieten lang niet gebruikt zijn, of wanneer het riet zelf te dun is. In dit soort gevallen week je het riet en daarna druk je de rieten samen om barsten te voorkomen. Je kan ook een touwtje om het riet binden om de opening aan te passen. Bijten op het riet en op het riet blazen met een te grote opening kan leiden tot kapotgebeten lippen, en dit zou koste wat kost vermeden moeten worden.